.NET Framework, Microsoft tarafından geliştirilen ve Windows platformlarında çalışan yazılımların geliştirilmesini kolaylaştıran kapsamlı bir yazılım geliştirme altyapısıdır. Geliştiricilere, masaüstü uygulamaları, web uygulamaları, servisler ve daha fazlasını oluşturmak için güçlü bir ortam sunar.
.NET Framework Nedir?
.NET Framework, uygulamaların daha güvenli, taşınabilir, bakımı kolay ve performanslı bir şekilde geliştirilmesini sağlayan bir yazılım çatısıdır (framework). İçerisinde:
CLR (Common Language Runtime): Kodun çalıştırıldığı ortam.
.NET Kütüphaneleri (Base Class Library): Geliştirme sırasında kullanılan hazır sınıflar, metodlar ve araçlar.
bulunur.
.NET Framework’ün Bileşenleri
1. CLR (Common Language Runtime)
- Kodun çalışma zamanında yönetilmesini sağlar.
- Bellek yönetimi, hata ayıklama, güvenlik kontrolleri ve istisna yönetimini içerir.
- "Garbage Collection" ile kullanılmayan bellekleri otomatik olarak temizler.
2. BCL (Base Class Library)
- Geliştiricilerin kullanabileceği geniş bir kütüphanedir.
- Dosya sistemine erişim, veri tipi dönüşümleri, koleksiyonlar, XML işleme gibi birçok hazır sınıf içerir.
3. ASP.NET
- Web uygulamaları geliştirmek için kullanılır.
- Web formları, MVC yapısı, Web API gibi bileşenlerle dinamik web siteleri yapılabilir.
4. ADO.NET
- Veritabanı işlemleri için kullanılan bileşendir.
- SQL Server, Oracle, OLE DB ve XML veri kaynaklarına erişim sağlar.
.NET Framework ile Neler Yapılabilir?
| Uygulama Türü | Açıklama |
|---|---|
| Masaüstü Uygulamaları | Windows Forms veya WPF ile geliştirilir. |
| Web Uygulamaları | ASP.NET kullanılarak geliştirilir. |
| Web Servisleri | SOAP veya RESTful servisler (Web API). |
| Veritabanı Uygulamaları | ADO.NET ile veritabanlarına bağlanma. |
.NET Framework’ün Avantajları
Geniş kütüphane desteği sayesinde birçok işlemi kısa kodlarla yapmak mümkün.
Çok dilli destek sunar (C#, VB.NET, F#).
Güvenlik açısından güçlü bir altyapıya sahiptir.
Yönetilen Kod sayesinde bellek yönetimi otomatiktir.
Visual Studio entegrasyonu ile verimli geliştirme ortamı sunar.
❌ Dezavantajları
Sadece Windows işletim sistemi üzerinde çalışır (ancak .NET Core ve .NET 5+ platformlar arası çalışabilirlik sunar).
Daha büyük uygulamalarda zaman zaman performans sorunları yaşanabilir.
Eski versiyonları güncel platformlar için sınırlamalar getirebilir.
.NET Framework vs .NET Core vs .NET 5+
| Özellik | .NET Framework | .NET Core | .NET 5/6/7/8+ |
|---|---|---|---|
| Platform Desteği | Sadece Windows | Windows, Linux, macOS | Tüm platformlar |
| Performans | Orta | Yüksek | Çok Yüksek |
| Güncel Destek | Kısıtlı | Aktif | Ana platform |
.NET Framework, özellikle Windows tabanlı uygulamalar geliştirenler için yıllardır güvenilir ve güçlü bir altyapı sunmuştur. Ancak günümüzde .NET Core ve .NET 5/6/7 gibi daha modern ve platform bağımsız alternatifler öne çıkmaktadır.